Stillstaan 15 November 2012

Stillstaan

We leven in een snelle tijd. Er heerst een tijdgeest (paradigma) die ons zegt "time is money",...dus is het bijna een logisch gevolg dat mensen niet meer in een normaal tempo lopen maar zelfs ook bijna rennen als ze thuis zijn (soms zijn het alleen de gedachtes die constant aan het rennen zijn). Kunnen we nog zonder waardeoordeel rustig niets doen en ons niet schuldig voelen, dat we niet ook met iets bezig zijn? Wat doet "stilstaan" met ons,...en wat is het überhaupt? Velen zullen meteen aan 'panta rhei' (van Heraclitus) denken - "alles stroomt", maar ook andere filosofen gaven hun gedachten: Onder meer Plato ("Niets is ooit, maar alles wordt"), Ovidius ("Omnia mutantur, nihil interit" – "alles verandert, niets gaat ten gronde") en Aristoteles ("Niets is standvastig."). Kan er een stilstaan in beweging zijn?

De avond ging grofweg over drie verschillende aspecten van “stilstaan”:

Persoonlijk stilstaan (meditatie, rust voor goede keuzes, bewustzijn en genot; tijdsgevoel-waarneming)

Maatschappelijk stilstaan (politiek, kapitalistisch en economisch)

Linguïstisch stilstaan (ideeën en gedachten die ons doen stilstaan)

Nadat ik mijn verhaal van een katje had verteld kwam Henk I met de associatie van het Booimans museum en de ruimte waar zo veel spiegels waren dat je jezelf oneindig keer

Wonder 18 Oktober 2012

                                                           Foto :  D.van Ast-Zgambo

In eerste instantie ging het natuurlijk erom dat een wonder iets bovennatuurlijks is. D.w.z. iets dat met westerse wetenschap en gezond mensenverstand niet te verklaren is. (Johan) Vaak heeft het ook met geloof te maken. (Henk III) Mensen die geloven overkomen wonderen, anderen zullen verklaringen blijven zoeken. Of Jesus nu op water gelopen is of niet  kunnen we in onze tijd niet meer verifiëren, maar we weten wel dat  er mensen zijn, die erin geloven en daarmee in een wonder geloven. In die zin en met die achtergrond bestaan wonderen.

Op medisch vlak zijn er ook mensen die

ONTZAG

"...en heb het ontzag voor de hemel..."
Antigonus van Socho

Al voor onze tijdrekening ca. 300 voor Christi stelden gelovige mensen doctrines op,...een van ze was de Farizeër Antigonus van Socho. Kort door de bocht gezegd, ging het hem erom dat mensen niet alleen voor de beloning goeds doen, maar dat ze goede mensen moesten zijn zonder eigenbelang. En daaruit volgt dan (onder andere - alleen als voorbeeld) de gebruik van dit woord,...dit prachtige woord,...
ONTZAG.  Ontzag hebben voor de hemel. Wat betekend dat ?
Ontzag hebben voor een NEUSHOORN ? Of voor een DUIZENDPOOT ? 

In het begin zijn veel gasten het erover eens dat we ontzag voor de natuur (het universum) hebben, maar ook voor mensen. Als we ontzag voor mensen hebben dan

Bewustzijn - een persoonlijke ervaring ?

Bewustzijn – een persoonlijke ervaring ?

Het schijnt dat dit thema bij iedereen een totaal ander associatie wekt. In eerste instantie zijde vrouwelijke deelnemers : hoe meer bewustzijn hoe meer controle over mijn leven. Simone vond dat het vooral om

Het was niet voor iedereen een persoonlijke ervaring. Nou -  in het begin wel, maar na de avond vorderde merkten we, dat veel aspecten een rol kunnen spelen en dat er ook zoiets als een collectief bewustzijn bestaat. Het verhaal van het kruiswoordraadsel dat van een proefgroep op maandag beter opgelost werd, dan van een proefgroep op zaterdag toen nog minder mensen ermee bezig waren geweest heeft velen verbaast en een inzicht rijker gemaakt, zo scheen het. Henk, onze gastheer had het over een "aan" en "uit" bewustzijn. Als zijn vrouw Marthe hem op een mooie boom of lucht wees zag hij in eens iets dat hij daarvoor nog niet had gezien. Hij is van mening dat bewustzijn aan en uit kan. Simone vindt dat het om kennis gaat en een beetje verder in de avond zij ze dat het niet om denken en ook niet om voelen gaat,...pas als alle twee uitgeschakeld zijn is er een waar bewustzijn. Zij sprak over iets 'groters'. Henk II wilde vooral de verbinding met het enige echte bewustzijn delen. Er is maar een bewustzijn...

Bij Otto was het simpel...bewustzijn is (woordspeling) "bewust zijn"...natuurlijk komt dan de vraag bij mij : Ja en wat is dat dan ? --- Als je bewust bent...wat is dat ? Wat doe je, voel je, zeg je,...hoe denk je, ageer, handel je,...hoe verantwoordelijk ben je etc.

Bij Joop was een simpele opmerking die de avond in een bijzondere richting leidde. "Het hangt ervan af,...of we nu bloemetjes en bijen kijken en zien,...of ons ook met andere dingen bezig houden."

Interessant was de opmerking van Marc die vertelde dat het hart meer elektromagnetische straling heeft dan het brein en daarmee is het volgens hem ook mogelijk belangrijker wat we voelen dan wat we denken,...en omdat elektromagnetische straling door alles heen gaat en overal is,...kwamen we gezamenlijk ook bij de conclusie dat wellicht ook het bewustzijn niet alleen een persoonlijke ervaring is. TM - Transcendentale Meditatie proeven wijzen blijkbaar uit, dat in een stad waar op een bepaalt moment gemediteerd wordt (en dan moeten dat wel een aantal mensen zijn) er minder criminaliteit is.

Maar dan komt natuurlijk weer de vraag : Wat heeft bewustzijn met meditatie te maken ?

Wellicht is het leeg maken van ons processor (brein) en het neutraal stellen van ons hart (vrede) een manier om bij dat 'grote bewustzijn' van Simone te komen.

Aan de andere kant zegt Ingrid is meer bewustzijn een manier om meer controle en grip op je eigen leven te krijgen. Waarschijnlijk omdat meer weten ook tot betere keuzes lijdt.

Maar wat doe je als je het absolute bewustzijn hebt bereikt? Henk II: "Voor de verlichting draag je water, na de verlichting draag je water."

Begrijpen we dat ? Ingrid : "ja, maar dan moet je toch niets meer doen...waarom ben je dan nog hier,...waarom zie je nog andere mensen,...als de essentie van verlichting dan het niets is ?"

Johan bracht nog een klassieke manier om naar het thema te kijken : Niet dat het zijn eigen mening was, ....maar toch wel interessant om te noemen. "Bewustzijn is een doelgerichte intentie." D.w.z. er moet altijd een intentionaliteit zijn en dat is een soort rukkoppeling (maak ik ervan). Bijvoorbeeld: Als ik me bewust ben van de mooie lucht voor een onweer,...dan weet ik het, voel ik het als ego zijnde dat ik in dat moment met al mijn vermogen iets waarneem  --- en dat iets toe me komt, en dat ik ook iets terug geef / doe....

(meer van mij) Er is een rukkoppeling D.w.z. Ik weet, voel en daardoor gaat er een deur open na datgene wat bewust waargenomen wordt. Het is geen 'one way road' zo te zeggen, maar een cirkel.

Ik vindt dus dat bewustzijn een opening is,...niet alleen een persoonlijke ervaring van (bijvoorbeeld) je eigen haarwortels, maar ook een opening na de kosmos toe, die contact zoekt,....en met volledig bewustzijn bereiken we contact met het universum...al wat is, was en zal zijn.

Twijfelen aan – Zekerheid over

15 Maart 2012
Het is niet meteen duidelijk waar ik met mijn gedachtes vandaan kom en waar ik naartoe wil. Otto, - een zeer enthousiaste nieuwe gast heeft meteen een formule voor de kwestie van de avond.
“Twijfel is “, volgens hem ”de grootmoeder van de perfectie!” Meteen een korte, maar voor Aukje wel wat onduidelijke aforisme. ‘Leg ajb nog naarder uit’: “Bij voorbeeld: Nou door te twijfelen kom ik uiteindelijk bij de beste oplossing voor het nieuw indraaien van een nieuw auto lampje dat stuk is,…daar doe ik namelijk wat vaseline tussen de boutjes etc.…..[details laat ik nu achterwege…]--- en uiteindelijk is het P E R F E C T.
Da hebben we wel wat vragen : Is dat een twijfelgeval of gewoon ‘tryal and error’…? “Je twijfelt toch niet aan de nieuwe lamp, en ook niet aan de roestplekjes, die eventueel kunnen ontstaan…je bent gewoon door ervaring sluw geworden en weet dat het zo het beste werkt.”

Wat ik zo interessant vond deze avond is, dat ik bij twee deelnemers duidelijk kon horen, - gewoon aan de manier hoe ze taal gebruiken- of ze veel twijfels hebben in hun leven of niet. En bij een iemand merkte ik zelfs, dat het hem ook begon op te vallen, dat hij veel “toch” gebruikte,…wat iedereen dan ook merkte en waar ook licht gelachen werd.
Als Nederlanders ‘toch’, zeggen achter ieder zin…is dat een typisch geval van iemand die onzeker is, en die : of aarzelt of twijfelt. Je kan het zelfs zien, vond Aukje. Zal dat voort komen van het beroemde polder model ?
“Check double check” heeft mij ook in vele opzichten in een totale twijfelaar gemaakt; ik ga soms niet gewoon doelmatig op iets af,…of ik kan niet gewoon het huis uit lopen, zonder nog drie twee keer te checken, of ik sleutels en ander levensnoodzakelijk papier bij me heb. Deze onzekerheid is in mijn geval absoluut naadelig,…het kost me tijd en energie en ik zou zo graag vaker gewoon zonder naadenken een vast patroon willen volgen, waar ik gewoon zeker van ben dat het zo hoort en goed is. Maar omdat ik gewoon uit zoveel hoeken heb leren denken, en een bijna onmetelijk breed horizon heb, wat betreft keuzes en overwegingen, heb ik niet eens een regelmaat bij het eten, nog bij het koken, nog bij het kiezen van kleding, nog bij een ander gewoonte. Er is zo weinig dat echt vast staat in mijn leven. Ja,...als mijn man niet op reis is, ga ik om vijf uur koken, en maandag en woensdag ga ik paard rijden. Dat zijn de enige vaste tijden, die ik ken in de week. De rest is …willekeur,…Ik wou zoooo graag dat ik kon zeggen : Het is puur instinkt ! OF: Ik vertrouw er gewoon op, dat alles goed gaat,…OF: “I go with the flow”, OF: ik heb zo een discipline… OF: “Ik vraag me nooit iets af”,…Ik twijfel nooit,…IK KEN MIJN WEG….als ik kook ligt de tomaat precies waar ik hem verwacht en ik weet: Het is goed zo.
Maar van die overpeinzingen hoorde ik vanavond niets. Dat het goed is om te twijfelen, omdat dan vaak betere oplossingen komen, zij Henk onze gastheer: Hij had het over bouwprojecten en dergelijke,…Da kan ik me direct ook iets bij voorstellen…als je ergens langer over nadenkt,…komen meer factoren die ertoe bijdragen dat een breder concept op tafel ligt en de planning van het project beter loopt en uiteindelijk het product beter IS. Ook is me volstrekt duidelijk dat mensen die nooit twijfelen wellicht gevaarlijk kunnen zijn, in de zin, dat ze heel erg zwart / wit denken, en te snel oordelen, dan wel veroordelen.

IK ZIE EEN WEEGSCHAAL : te veel twijfelen doet mensen verlammen, en maakt ze onzeker en onrustig,…maar zekerheid daarentegen brengt rust en vrede,…te veel zekerheid kan overheersend en negatief worden.

Reactie op schoonheid

Reactie op schoonheid 16 februari 2012

Komt schoonheid van buiten of moet het in ons zijn om het te kunnen waarnemen ?


Het woord 'esthetica', is de meest directe link die we met een oorsprong van dit woord kunnen maken, en het komt uit het Grieks.
Es’the-ti-ca : betekend schoonheidsleer,…de theorie en filosofie van de schone vormen van de kunst
En een estheet is iemand die gevoelig is voor het schone = een schoonheidsdienaar
En wat vonden mijn gasten ?
Allereerst ging het om de benaming,…het definiëren en het vinden van voorbeelden, wat nou schoonheid is. Daar waren we ons allemaal eens: Joop kwam met : ”Beauty is in the eye of the beholder!”, en dat is niet van Shakespeare, maar werd keer op keer citeert en komt oorspronkelijk van David Hume, 1742 (uit: Essays Moral & Political).
Wat voor de een mooi is hoeft dus niet mooi voor de ander te zijn. Geen objectiviteit, dus ? Jawel,…met uitzonderingen : De gulden sneeuw is natuurlijk alom bekent voor zijn schoonheid, en goud vindt ook (bijna) iedereen mooi, diamanten ook. Maar met andere vormen of in de kunst is het anders. Kunst is sowieso niet zozeer over schoonheid, vindt Simone. “Kunst doet iets.” De kunst zelf hoeft dus niet altijd mooi te zijn. Tegelijkertijd zegt Simone ook dat bij een proef onderzoek in een fabriek is geconstateerd dat mensen beter werkten en blijer werden toen er ook schilderijen aan de muren hingen. Dus de sfeer werd beter en dat had ook effect op de mensen. Kijk, … en daarna was ik op zoek. Ik wil weten wat schoonheid met mensen doet.
Johan had een minder positieve houding tegenover schoonheid: “Schoonheid wordt vaak misbruikt voor manipulatie.” ‘Ja, dat is natuurlijk zo --- vooral in de advertentie.’, was iedereen met hem eens. Maar differentiatie, mensen. AJB…Welke schoonheid wordt misbruikt ?
Dik kwam met een heel sterk verhaal over de effecten van schoonheid. Hij zij dat je er open moet staan voor schoonheid. “Je moet het zien!”, benadrukte hij altijd weer. “Als ik een zonsondergang op het ijs mee mag maken, dan ben ik er dankbaar voor en geniet ik enorm van die schoonheid. Maar veel mensen in de randstad zijn te snel, te druk en leven in een tempo, dat veel aan hun voorbij gaat. Het gaat om een specifiek bewustzijn – een houding als je wil, waar men zich met schoonheid kan verbinden en daardoor komt zij ook helemaal binnen. “ Door het oog van de persoon die kijkt wordt een verbinding tot stand gebracht en ervaart de kijker een resonantie.

DAT is het sleutelwoord

, dacht ik. De reactie op schoonheid kan alleen positief ontstaan als er resonantie ook mee speelt. En Henk - onze gastheer - vulde hier nog aan toe: “Het gaat om een bepaalde concentratie die je in je moet koesteren om schoonheid elke dag weer opnieuw te kunnen waarderen.”
En ter afsluiting zij Ingrid: “Leven in het hier en nu,…daar gaat het om. Als me dat lukt op een moment, of dag, dan voel ik die positieve stroming van het schone en is er verbinding en resonantie. Schoonheid waar ik ook kijk en waarnaar ik ook luister.”

DANKBAARHEID

Filosofisch Café Donderdag 19 Januari 2012

Wat doet dankbaarheid met ons? …maakt ons gelukkiger
Waar komt het woord vandaan ? Etymologie: dank [erkentelijkheid] middelnl. Danc [gedachte, wil, dank] de betekenis ‘gedachte’ is de oudste; het woord is afgeleid van d e n k e n,…verheft ons
Hoe herkennen we dankbaarheid bij onszelf en hoe zien we het bij anderen ?...in een glimlach, in en positieve uitstraling, in woorden
Is dankbaarheid een menselijke eigenschap ? …neen,…huisdieren en paarden kunnen hun dankbaarheid ook tonen.
Is het verbindend ?....Ja
Kan eer ooit te veel dankbaarheid zijn ?…ja (mannen),…en nee (vrouwen)________________________________________________________________________________
We vonden voor alle vragen vrij gemakkelijk antwoorden.
Henk II begon met ‘overvloeien’ van dankbaarheid toen hij vader werd en het baby zag ; vreugde en blijdschap deden hem overstromen…Dit is een zeer individuele aanschouwing van dankbaarheid, dus we moesten duidelijk onderscheid maken tussen,…dankbaarheid voor iets, dat op een persoon was gericht of dankbaarheid die naar een groter iets of was gericht (de almachtige, een godheid, de oneindige energie…er zijn vele namen voor eenheid). Hier was voor de groot denkers ook de verschil in systemen belangrijk,…in Noord Korea moesten mensen de straat op om dankbaarheid te betuigen,…een toneelstukje. Iets wat niet echt is,…maar daar spraken we later niet meer over.
Johan vond het zeer interessant dat hij door van de etymologie van het woord te horen een ander aspect van dankbaarheid te realiseren,…het is niet alleen een emotie, maar heeft ook rationele aspecten. Deze rationele aspect hebben wij waarschijnlijk het beste verklaard met het woord bewust. Als we bewust leven wil dat zeggen dat we overdacht iets doen of voelen…het is niet puur instinct maar komt voort uit een combinatie van voelen en denken. En dat maakt dat het begrip voor de term in kwestie uitstijgt boven gewoon gevoel of gewoon ratio…in de combinatie is het hoger niveau dat gelijktijdig ook dieper gaat, zoals Ingrid dat weer heel mooi verwoorde.
Ingrid werd zich bewust van het fijt dat ze niet zo vaak dankbaar was op een dag,…En Henk III zij op gegeven moment, …”als je het zo bekijkt, dan moet je eigenlijk de hele dag door dankbaar zijn voor wat je hebt ”,…”want je kan niet zonder anderen,…niet zonder materie en niet zonder andere mensen,…je bent altijd afhankelijk – en dus dankbaar”. Maar we kwamen uiteindelijk bij het onderscheid van onbaatzuchtige dankbaarheid en dankbaarheid die iets terug verwacht…en als men leert dankbaar te zijn zonder iets terug te verwachten,….--- nou dat is een deugd en we waren het allemaal met elkaar eens dat: Als je deze levenshouding had (in onbaatzuchtige dankbaarheid leven), dan was je een gelukkiger mens.
De definitie hebben we nog niet helemaal gevonden: Maar het begon zo:
[Geformuleerd door Guusje aangevuld door mij:] “Dankbaarheid is een gemoedstoestand die ontvlamt vanwege een bewust besef van de werkelijkheid, die ons nederig laat worden voor iets of voor alles wat we hebben, waar en hoe we zijn op deze aarde.”
Maar lezers voel je vrij om betere definities bij te dragen !

Deugd: 15 Dec 2011

Een antiek thema, maar heel belangrijk, --- want wat is deugd ? Hoe kunnen we onze eigen deugdelijkheid vergroten ? heeft het met leeftijd en cultuur te maken...?

Allereerst was het geloof ik belangrijk voor iedereen om te differentiëren. Er is een persoonlijke deugd die bij iedereen anders is, en die ook van de cultuur afhankelijk is,… en er is ook een deugd die in de wet wordt voorgegeven, namelijk in het strafboek. Henk had het vooral over de deugd, die persoonlijk is en hij hield vol dat deugd vanuit stilte komt en dat er maar een waarheid is. Dik vond dat niet: Hij zij dat ieder persoon afhankelijk van waar hij / zij is opgegroeid verschillende waarden in zich heeft. Simone had er al met al moeite met deugd,..zij had vooral associaties met het calvinistische ‘je best doen’ net zoals Ingrid: zij vond ook dat het woord deugd aan ‘deugd niet’ en ‘ondeugend’ herinnert. Maar naar het luisteren van wat Henk II beweerde kwam Ingrid op een uitspraak van: …” het gaat om de innerlijke stilte, ja,…dat is wellicht wat jij bedoelt, een diepere laag”.En dan ging het snel over een collectief onderbewustzijn,…waar wellicht werkelijk bepaalde waarden zijn opgeslagen, die vanuit deze diepere lag doorwerken. Raoul, die voor het eerst aan deze avond deel naam, vertelde een verhaal, waar hij als jochie een vogel redde,…Hij beschreef het zo: …”het doet met me iets...” Dat vond iedereen wel bijzonder en ook herkenbaar. Ook vertelde hij het verhaal hoe mensen tegen rationele redens in (want persoonlijke gevaar opzoeken en wellicht gewond raken), een vrouw helpen die brutaal behandelt wordt.
Na de pauze kwamen idiomen: ’van de nood een deugd maken’, ‘de deugd in het midden laten’, …
Aansluitend aan het collectieve onderbewustzijn vertelde Ingrid ook, dat vanuit psychologische zicht mensen beweren, dat bijvoorbeeld kinderen, die nooit liefde en aanraking, tederheid enz. hebben gekend, ‘deugd’ ook niet meer zouden leren. “Er is hoop als ze ooit gevoeld hebben, wat liefde is…”, zij Ingrid. Raoul,…bevestigde dat met het verhaal dat kindertjes die absoluut geen aanraking krijgen als baby overlijden…
Blijkbaar moet daar ook iets aangeleerd worden,---meestal door de moeder---of vooral door de moeder….
Dat sprak de uitspraken van Henk wel een beetje tegen, die beweerde dat de hele schepping een daad van liefde is… en de bron is volmaaktheid. Waarop Johan zijn cynische houding bewust op tafel legde en zij dat er zo veel voorbeelden van antiliefde en haat op deze aarde zichtbaar waren… Ook Henk I werd hierdoor geprikkeld en vertelde dat bijvoorbeeld – ‘deugdvolle’ medewerkers in het bedrijfsleven 20% minder betaalt kregen. Maar gelijk aansluitend bracht hij ook het voorbeeld van de Arabische lente, waar een groep van mensen hun leven geven voor de collectieve protest,…ook noemde hij de ‘occupy’ beweging als voorbeeld, waar mensen blijkbaar vanuit een innerlijke ‘deugd’ handelden. Johan vertelde nog van Assange, die in zijn ogen een held was juist omdat hij niet aan de wetgeving voldeed, maar volgens een soort Robin Hood niet geld maar informatie in de form van staatsgeheimen aan iedereen gaf.
Aansluitend aan deze avond kreeg ik van Raoul nog een youtube filmpje van TED : zeer passend! Bedankt.
http://www.ted.com/talks/barry_schwartz_on_our_loss_of_wisdom.html