Gister avond sprak Henk III over de 5000 jaar oude leer, kennis of wijsheid van de drie Gunahs. Wat zijn het ? Waarvoor dienen ze en hoe kunnen we praktisch in ons leven baat bij hebben als we iets over ze weten?
In de "Indiaase Bijbel" de Mahabharata heb je een deel, die de Bhagavad Gītā heet. De Bhagavad Gītā (letterlijk "Lied van de Heer") vormt een onderdeel (Bhishma Parva 23-40) van een zeer omvangrijk episch gedicht genaamd de Mahābhārata (letterlijk: "Groot India"), een boek geschreven door de wijze Vyāsadeva (Vyāsa, Bādarāyana), dat een grote rol speelt in het Hindoeïsme. Het is een boek waarin onder meer bij de voorbereiding van een de strijd van Arjuna, Krishna hem komt bijstaan en raad geeft. Hij overtuigd hem dat het onvermijdelijk is, om de veldslag aan te gaan, ook wil Arjuna het eigenlijk niet.
De meest belangrijke vraag die naar voren komt en waarover het gaat daarbij is: Wie ben ik?
Veel mensen zullen dat als een redelijk makkelijke vraag kunnen beantwoorden met: Ik ben : mijn naam, mijn familie, mijn status, mijn beroep, mijn bezittingen, mijn opleiding, mijn charisma, mijn omgeving, mijn afkomst, mijn genen, mijn brein of mijn hart etc. Maar als we verderkijken dan dat,eerlijk zijn en alles achtervragen, dan blijven daar vragen over:
Bij de drie Gunahs gaat het om bijvoegelijke naamwoorden: Ze spreken van eigenschappen die op verschillende tijden van de dag of van het leven in een mens meer aanwezig zijn dan andere.
De drie Gunahs zijn SATVA, RAJAS en TAMAS. Het zijn basiselementen van eigenschappen die bij elkaar horen.
Bij Satva hoort : stilte, helderheid, gezondheid, beleven zoals het werkelijk is, puur en helder, alert zijn, helemaal aanwezig zijn, efficient, een accuraat geheugen hebben, geluk, ongecompliceerde emoties etc.
Bij Radja hoort : hartstocht, verlangen, zich hechten aan, denken en voelen in middel en doel, rusteloosheid, denken en voelen in geven en nemen, opgewonden zijn, verdrietig, altijd voor een resultaat gaan, doelgerichtheid,
Bij Tamas hoort : geen beweging, traag, lui, domheid, duisternis, houdt vorm instant door begrenzing (anders zouden we 5 meters hoog worden), beperking, verstrooidheid, luiheid, we zien beperkingen, uitstelneigingen, geen zin hebben, niets mee te maken willen hebben, kleingestig zijn, de kluts kwait zijn
Ook voedsel kan eigenschappen van de drie gunahs bevorderen en versterken :
satva - salade, vruit, verse gerechten, evenwichtig en gebalanceerd in smaak
rajas - kruidig, veel specerijen, heet, veel mix
tamas - opgewarmd voedsel, klikjes, bedorven voedsel, niet mooi voor het oog en ook niet voor de neus
Terug naar de vraag : Wie ben ik?
Als we lijstjes maken, van wat alles nog meer bij de Gunahs hoort, zien we drie categoriën ontstaan. En wie zijn we dan ? De antwoord luidt. We zijn niet dit - nit dit.
Dat wil zeggen,...de eerste stap is een soort bewustwoording over de eigenschappen van de Gunahs: Als we ons verdiepen beseffen we steeds meer van welke eigenschap bij welke Gunah hoort of anders om; welke Gunah bij welke eigenschap hoort. Bijvoorbeeld: Ik ben gelukkig (satvi). Ik ben rusteloos (rajas). Ik ben lui (tamas).
Alle drie komen van verschillende Gunahs en alle drie kunnen we in verschillende momenten van de dag of week, maand, jaar, uur of minuut hebben. Tijd speelt niet echt een factor. Er is een waarnemer nodig die ons bewust maakt van de "bijvoegelijke naamwoorden" / van de eigenschappen, die we op dat moment net zijn. De waarnemer van ons verheldert de Gunahs, identificeert ze en dan komt de clou:
NETI NETI (sanskriet voor: niet dit - niet dit) We zijn uiteindelijk helemaal niet die Gunahs, die we in eerste instantie hebben gesorteert. De waarnemer van deze eigenschappen erkent de Gunahs en dan komt uiteindelijk bij de antwoord op de vraag: Wie ben ik ? Je bent geen van al die eigenschappen. Niet dit - niet dit.
Tja,...zo simpel is dit.
